Kuna Yala

Kuna Yala is het grondgebied van de Kuna indianen in Panama. De San Blas archipel maakt hier deel van uit.

Tupak is het eerste eiland dat we aandoen, na een nacht op zee is alle hens aan dek om ons door de hoge golven en riffen heen te leiden naar de ankerplaats.
Even later liggen we op anker in een waar filmdecor. Als je rondkijkt zie je aan de ene kant palmbomen met een wit strandje, iets verder het dorpje met rieten hutjes en aan de overkant van de baai de jungle van het Panamese vaste land, met daartussen verschillende boomstam kano's van de lokale bewoners. Ulu noemen ze deze bootjes, op het eiland zien we zowaar een werkplaats waar 2 mannen een boomstam omtoveren tot ulu. Nee, het uithakken van de boomstam gebeurt toch niet helemaal op de traditionele manier. De ruwe vorm wordt uitgezaagd met een heuse kettingzaag. Tja, de moderne wereld is nergens meer veraf...

Met gigantische zeebenen door al die dagen op zee en op anker, waggelen we verder door het dorpje. Het bestaat uit tientallen hutten, gemaakt uit boomstammen en een dak van palmbladeren. De sanitaire voorzieningen, met name de WC, vind je steeds aan de waterkant. Het is een kotteke boven het water, op palen gebouwd met wat stokken afgeschermd en waarschijnlijk een gat in de vloer...nee ik heb deze WC even niet uitgetest. Op die manier is het probleem van riolering wel opgelost natuurlijk, alleen heeft de waterkant meestal niet zo'n frisse geur....
Voor drinkwater lopen de vrouwen lopen de vrouwen met grote emmers richting de bron iets verderop. Langs een smal pad door de jungle en een riviertje wandelen we erheen. Buiten water halen wordt er in de rivier ook uitgebreid de was en de plas gedaan. Een paar vrouwen en kinderen zijn zich uitgebreid aant wassen. Wat er dan nog overblijft aan zuiver water is nog maar de vraag.

Je vraagt je nu waarschijnlijk af van wat deze indianen leven?
Wel de Kuna economie draait volledig rond kokosnoten. Elke Kuna familie heeft een aantal kokospercelen, die overgaan van vader op zoon. Elke boom levert ongeveer 30 kokosnoten op per maand, het hele jaar door en 1 koksnoot is zo'n 40 dollarcent waard...tel uit je winst. De kokosnoten worden gebruikt als betaalmiddel in de lokale winkeltjes of ze worden verkocht aan de Colombiaanse boten die elke week supplies leveren en kokosnoten opkopen.

De mentaliteit van geld verdienen is hier totaal anders dan in Europa. Elke Kuna waar we mee babbelden, vertelde ons dat hij niet meer dan een paar uur per dag werkt. Ze gaan enkel kokosnoten halen als er geld nodig is in het huishouden, is dat niet echt het geval dan werken ze gewoon niet. GEweldig toch om die keuze te hebben. Ze natuurlijk niet in de chique huizen die we in Europa zo op prijs stellen...

De vrouwen houden zich vooral bezig met mola's. Heel kleurige handwerkjes, bestaande uit verschillende lappen stof op elkaar waaruit dan patronen worden gesneden, die afgewerkt worden met kleurige randen.
Overal wenken de vrouwen ons om ze te komen bekijken en kopen. WE hebben dikwijls meer bewondering voor de traditionele kleding die ze dragen dan de mola's die ze willen verkopen. Kleurige kralen bedekken hun onderarmen en - benen, zussen dragen blijkbaar dezelfde kleuren.

Indrukwekkend om deze cultuur te leren kennen, ik voel me steeds en reus als ik langs hun sta. Ze zijn dan ook, na de pygmeëen, het kleinste volk ter wereld en zo vriendelijk. Dat valt me meteen op. Overal op de armere eilanden van de Carieb word je steeds geconfronteerd met bedelende mensen, jongens die naar je boot roeien en vanalles van je willen. De Kuna verkopen enkel hun koopwaar en in de dorpen waar we rondwandelen zijn ze oprecht vriendelijk en nieuwsgierig naar de blanke buitenlanders. Ze willen onze naam en leeftijd weten en zijn net zo nieuwsgierig naar ons als wij naar hun.
Op het eiland Mamitupu waren we het eerste jacht sinds 2 maanden, dat is toch fantastisch en geeft je een gevoel alsof je het eiland zelf ontdekte. Je hoort het al, de Kuna indianen zijn heel sympathiek en krijgen een speciale plaats in onze reisherinneringen.